بررسی غلظت و منشأ آلاینده‌های فلزی در رسوبات خور موسی، خلیج‌فارس

خور ماهشهر در 65 کیلومتری مدخل ورودی خور موسی واقع در خلیج‌فارس قرار دارد. به واسطۀ حساسیت خلیج‌فارس و تأثیرات منفی و مخربی که این منطقه به‌دلیل وجود صنایع پتروشیمی واقع در منطقۀ ویژۀ اقتصادی ماهشهر متحمل می‌شود، مطالعۀ حاضر در تیرماه 1391 در خور ماهشهر واقع در شمال‌غرب خلیج‌فارس صورت گرفت. 16 نمونۀ سطحی رسوب به وسیلۀ نمونه‌گیر پترسون جمع‌آوری شد‌. غلظت و منشأ آلاینده‌های فلزی (Zn، Sr، Ni، Mn، Cu، Cr، Co، Ba، As و Al) در رسوبات از طریق ICP-AES تعیین شد‌. هدف اصلی از انجام این تحقیق پایش زیست‌محیطی فلزات در رسوبات خور ماهشهر به منظور ارتقای کیفیت محیط‌زیست منطقه است. در همین راستا کمّی‌سازی شدت آلودگی در رسوبات با استفاده از شاخص‌های EF، Igeo، IPOLL و m–ERM–Q صورت گرفت. از دیگر اهداف این مطالعه جداکردن بخش انسان‌ساخت از طبیعی و مشخص‌کردن منشأ عناصر است. در این تحقیق از روش آزمایشگاهی تفکیک شیمیایی یک‌مرحله‌ای استفاده شد‌ه است. نتایج به‌دست‌آمده حاکی از آن است که شاخص تجمع زیستی (Igeo) در حالت کلی بیانگر آلودگی کمی است با این حال فاکتور تجمع (EF) و شاخص آلودگی (Ipoll) برای فلزات آلودگی به نسبت بالایی را نمایش می‌دهد. میانگین مقادیر EF برای هر یک از فلزات بین محدودۀ تجمع کم تا بسیار زیاد قرار دارد. بر اساس شاخص m–ERM–Q همۀ نمونه‌های رسوبی 30 درصد احتمال سمیت دارند. نتایج آنالیز خوشه‌ای بیانگر این بود که Cr در نمونه‌های رسوب ‌دارای منشأ نفتی است.